[COLUMN] ex-pat (the, m, v; plural: expats)

originally posted June  - 2016

ex-pat (the, m, v; plural: expats)  1. someone living abroad temporarily for his work. An expatriate or abbreviated expat is someone who is temporarily staying in a country with a different culture than that which he grew up in.

Of course, at the time of the European Football Championships I look somewhat envious to the fanaticism of some colleagues whose homeland is present in France, but all in all working amongst expats gives an extra dimension to my work environment. More than 14,000 employees with almost 100 different nationalities can be found at ASML. English is the language to communicate with colleagues from all over the world: China, Mexico, Peru, Poland ….

Every single one of them has left his or her home for an international experience. Tokyo, San Diego and Taipei are traded for Eindhoven. With both feet in the rich Dutch culture, fully accustomed to the immediacy in communicating. No talking in an elevator. Sobriety exchanged for complete madness at King’s Day. Gezellig sitting in a circle of chairs in the living room to celebrate a birthday. But weirdest of all, at least in the opinion of several exotic colleagues, the big gray public urinals … Right in the sun in the middle of the street.

Nice… a mirror held up by someone who takes a fresh look at our city and our culture. Well… Why do I choose for either ham or cheese on my sandwich and moreover, why not both or why not taking a little more time to prepare a nice salad?

“Do not take your shoes off, do not feel at home…” That’s how many of them look at us. Indeed, I’m feeling quite uncomfortable when colleagues or acquaintances would visit me spontaneously during my dinner at my home. That’s how it is, after all, for decades already.

My advice to my foreign colleagues who really want experience the Brabant culture, is to go to a friettent on Sunday night around half past six. There they should sit down, “throw in a frikandel” and  just watch and listen. This is Brabant at its best. Women with short snappy hairstyles, in one hand a white paper bag with dinner for that evening and in the other hand a phone, cigarettes and car keys.

And then there are those who prefer to live in Amsterdam instead of Eindhoven. One and a half hours by car, most expats are used to commuting hours like that, and Amsterdam seems to be more appealing to some. ‘The world’s smartest city‘ is like a huge magnet for knowledge workers worldwide but Eindhoven itself has yet to earn their recognition. Even though Eindhoven is reshaped more and more as an expat environment. “Eindhoven has reinvented itself as the hip and stylish design capital” said one expat magazine.

I do like the internationalisation of this city. Trying to understand the English gibberish in an overdose of different accents on a Friday evening in the Van Moll brewery pub. It usually provides interesting meetings and conversations. A Polish knowledge worker at Philips who asks me if I know someone to paint his apartment.

But could I do it myself? Abandon Eindhoven, my home town, for a few years? Would I miss the city? The atmosphere at Strijp-S, a sunlit Wilhelmina Square in the summer. Would I miss PSV? I do not get much energy from the new ‘Philipsless’ appearance, but am still happy in the stands. Drink a beer, watch some football, and just talk nonsense. What would Eindhoven look like if I were to leave now and come back in a few years? Would anything be changed at all? A busier skyline maybe, or an entirely new area between the station and the Bijenkorf. Would the bus lanes have disappeared finally? Would Philips have returned on the chests of Guardado and his team mates? Would we have become even more high-tech?

ex-pat (the, m, v; plural: expats)  1 Someone living abroad temporarily for his work…    Indeed, maybe I should try it myself...


--------------------------------------------------------------------------------

originally posted Oct  - 2016 - (moved to Portland, OR meanwhile)

Packing suitcases for the whole family prior to a three-week vacation to the Mediterranean always brings a certain tension in my family. Children and wife who continually come to gather more and more “things” that still need to be taken. Suitcases have to open and close time and time again.

In retrospect, that tension completely pales into insignificance, when compared to packing stuff to bring the whole family for a few years to the other side of the world.

“Indeed, maybe I should try it myself“, were the words I closed my last column with. The life of an expat has always fascinated me – and now I’ve landed in Oregon, with ‘spouse and kids’. Portland Oregon, that is. 8,000 km away – or 5,000 miles. On a mission for my work.

ASML was and is still with me with their daily advice and assistance but man… (!) there’s a lot to be done before you’ve well and truly settled in the new environment; before the sandwiches with old cheese can be exchanged for burgers and we should seriously start to watch the kilos. It actually doesn’t end with the termination of the Tros Kompas and purchasing some plug adapters. The house has to be rented, gas water and electricity have to be taken care of, we have to unsubscribe from 040, mail has to be forwarded, the car sold, we have to fill Marktplaats, up-and-down to the dump, fill out forms, get applications for visas, arrange tax things and banking, fill out forms, make the job transfer official, denounce sports and work clubs, say goodbye to family and friends, hand over the guinea pigs, cancel schools, arrange flight tickets (one way), again a farewell drink with the same friends. Now for the last time and for real. Searching new schools, settle and fill in all the forms you can think of in 97229. Internationalise the driving licenses. Even fill more forms. Now I think of it, insane that after dozens of forms still I still don’t know my passport or social security number by heart.

The biggest challenge however, is to determine which items should be packed. The kids want to take everything. And by that I mean… everything. Certainly daughters… Teddy bears, picture frames, iPads and colourful makeup sets. Everything is packed and unpacked and packed again anyway.

But I do feel sorry for my girls. On their parents’ wish they have to abandon their friends at school and in the neighbourhood, without knowing what they will get in return. Tears here and there. Not knowing where they are going. Dropped in a classroom at a school without being even remotely fluent in the english language. All alone. Of course, they have done a crash course in English. During the last weeks in the Netherlands, they learned a few words every day. “Oil tanker” for example. My youngest daughter had learned the word one day. “Oil tanker, dad, that means olietanker.” She’s proud all over. But it doesn’t really make me comfortable. I am more concerned about learning words like “Left”, “Right” or “Teacher”. But no, those words hadn’t been taught yet. In the end, my concern proved unfounded. Already in the first weekend, gazing across the Pacific Ocean, we actually saw two Oil Tankers on the horizon. “Look Dad!!”

We had already tried to speak english in the Netherlands, during breakfast for example. But when it took too long for the “can you pass me the cheese, please”, I had already seized the cheese myself. They say it is a matter of a couple of months and all will be ok. I’m curious – but not entirely assured yet. Anyway, the experience and the adventure should compensate for all of this. Time will tell.

------------------------------------------------------------------------------

KEEP PORTLAND WEIRD

 

Het tijdsverschil met Nederland vergt een geheel ander bioritme van me. Calls met het hoofdkantoor in Veldhoven beginnen rond 06:00 waardoor de wekker op voor mij onnstuurlijke tijdstippen roept. De mailbox zit meteen propvol bij binnenkomst en het lokale kantoor is direct in volle hektiek. De rest van de wereld is namelijk al een gehele werkdag wakker. Het leven van een Einhovense expat begint enigszins vorm te krijgen en de nieuwe thuisbasis begint ook als thuis te voelen. De afstand is echter allemaal relatief. Middels de nieuwe technologie komt de discussie omtrent Zwarte Piet net zo makkelijk binnen. De herfstblaadjes verstoren het NS-schema. Het aller allerlaatste afscheid van Peter Pan. No distance thanks to internet. Nee, het échte avontuurlijke is er af. Daar waar vroeger expedities ondernomen werden naar het onbekende kan ik hier gewoon mijn favoriete merken in de supermarkt vinden. En, mócht ik daar al interesse in hebben, Nederlandse TV en radio ontvangen. PSV-Excelsior zien. Op een onmogelijk tijdstip, dat wel. Dat je hier in een Amerikaanse suburb BNN-internet-TV kijkt en er in plat Einhovens over VVGestel gedocumenteerd wordt. In het Nederlands ondertiteld voor de niet-Gestelnaren. 

Ondanks dat het geen expeditie naar het onbekende is, blijft het fascinerend een nieuwe woonomgeving te leren kennen.

'Waarom woon ik altijd in van die gekke steden' vraagt mijn jongste dochter als ik haar naar de knalgele schoolbus wandel. Ik vat 'm pas als ze wijst op een bumpersticker "Keep Portland Weird". Een leuze waar mijn huidige. woonplaats mee wegloopt. Shirts, reclame-uitingen en radio-slogans houden Portland zo weird als possible. En ze had gelijk. Dit is een equivalent van 'Eindhoven de Gekste'. Daar waar ooit een PSV-supporter (Ronnie...rust in vrede) met een enkele opmerking de meest bekende slogan over Eindhoven de wereld inslingerde, staat ook hier één individu  aan de basis van een inmiddels nationaal omarmde kreet. 

Na zo'n eerste maanden als expat beginnen de vergelijkenissen met mijn Eindhoven boven te drijven. Een relatief kleine stad met een geheel eigen karakter. Een skyline die er wel is maar geen potten breekt. Geen NY of LA zoals wij geen A- of Rdam zijn. Wel erg hip en happening met als gevolg zeer eergevoelige inwoners. Een groeispurt en een enorme expat-instroom door oa de technologie-injectie neemt Intel eenzelfde rol op zich als Philips en ASML. Oude industriële panden worden door dynamisch ondernemerschap omgebouwd tot breweries en design-studio's. Strijp-S maar dan op zijn Amerikaans. Craft-bier, design en muziek - daar draait het hier om. Het hippe Eindhoven dus. Grote baarden, geruite shirts en bier in alle smaken en geuren. Alles micro gebrouwen. Van Moll en de Stadsbrouwerij hebben thuis de trend in gezet en dit zou best wel eens ons voorportaal kunnen zijn. 

Portlanders zijn trots. Op hun stad en op hun voetbalclub. Geen Football maar gewoon soccer. Wellicht uit gebrek aan succesvolle teams in de échte Amerikaanse . Home to de Landskampioen Soccer. En dat wordt hier meteen 'Worldchampion' genoemd. Zo zijn ze, die Amerikanen. Sta je daar ineens met je PSV-hart te schreeuwen voor de Portland Timbers. Lelijke shirts en slecht voetbal. Maar het is nu mijn stad en dan ga je ervoor. Net als thuis. Voor het eerst ondervind ik de échte toegevoegde waarde van spelersnamen achterop de shirts.  Maar ze doen het niet goed momenteel. De klad zit erin. Puntverlies op puntverlies. Geen verbetering dus tov het huidige Philips-stadion.

De wereld gaat door. Ook hier op zo'n beetje de laatste tijdszone van de wereldwijde 24uur.  Verder West gaat niet. Eindhovens herfstweer. Daar heeft mijn verhuizing West niets aan kunnen veranderen. Kijkend naar de Oregon rain vind ik comfort in de wetenschap dat de herfstblaadjes het NS-schema ook dit jaar weer zullen verstoren. 

--------------------------------------------------------------------------------------------

Normaal gesproken vind ik columns leuk, maar als je geen inspiratie hebt schrijf dan niets‘ aldus Toon Gerbrands onlangs in reactie op de column in het ED waarin op cynische wijze een fictief interview met Cocu neergezet werd.

Laat de columnist zijn werk doen en laat Toon zijn Energie direct op PSV richten.  Die mening kan ik geven ook al zit ik duizenden mijlen van de Frederiklaan af. Via Facetime of live streams kan ik de wedstrijden nog immer rechtstreeks volgen. Mits het tijdsverschil het enigszins uitvoerbaar houdt. Van de prolongatie van het Kampioenschap ben ik overigens ook duizenden mijlen verwijderd. Ik hoopte op het missen van enkele PSV Kampioensfeestjes maar vrees dat ik het missen mis. 

Het expat-leven is niet alleen maar avontuurlijk en exciting. Ook hier zijn de maandag-ochtenden soms zwaar en komt de wintertijd hard binnen door geen daglicht te tonen vóór én na de kantoor-uren. Weekenden die opgeslokt worden door groceries en enkele social visits. Met kids hier te verblijven geeft een snellere aansluiting met andere expats en met locals. Kids Birthday Parties als direct gevolg. Waar Nederlandse kinderen hun presents direct openen, laten de Amerikaanse kids die netjes ingepakt staan en worden ze geopend óf op het einde van het feest of ongeopend mee naar huis genomen. 

Je leest: ik gooi er met gemak enkele Engelse words doorheen. Geheel onnodig, geen toegevoegde waarde, maar dat hoort. Dat doet alles  nog interessanter klinken. Je bent per slot van rekening expat….  en dat terwijl de voertaal in het ASML-kantoor vaak toch gewoon Nederlands is. In de meetings hier is het Engels niet per se een must. Het aantal Nederlanders op kantoor is overweldigend. En hoewel iedereen zich bewust is van het onbeschofte karakter ervan, gaan veel gesprekken snel over in het Nederlands als de druk te hoog wordt. 

 

En niet alleen Nederlands overigens. Het Brabants is de voertaal in veel vergaderingen hier. ‘Gij het zeker hul t weekend kei-veel aan die tests gewerkt’ en geheel in stijl  gevolgd door ‘ofnie?’ Het Houdoe klinkt net zo vertrouwd als in Veldhoven en PSV neemt een prominente plaats in bij de koffie-automaat gesprekken. De goal van Moreno tegen Heerenveen wordt met evenveel passie besproken als de passes van Tom Brady voor de New England Patriots.

De winter begint langzamerhand als sneeuw voor de zon te verdwijnen. Het werd tijd ook. 

 

Daar waar wij Nederlanders de wegen vol met zout stuwen om het dagelijkse leven zo goed als mogelijk door kan laten gaan, vertikt het liberale Portland om zout te gebruiken. Slecht voor de Amerikaanse heilige  auto, maar nog veel slechter voor het milieu. Het openbare leven komt bijna tot stilstand bij sneeuwval of bij te-verwachten-sneeuwval. Geheel in Amerikaanse stijl, alles gericht op service, word je als ouders dan om 5 uur ‘s morgens door school wakker gebeld om door te geven dat de kinderen lekker kunnen blijven liggen omdat de karakteristieke gele schoolbussen niet veilig kunnen rijden. Safety first. Gevolg: reeds 10 snowdays ( het equivalent van het oer-Hollandsche ijsvrij) sinds Kerstmis en een enorme achterstand op het leerplan.

Ook op kantoor wordt men geacht thuis te werken bij gladde wegen. Ook hier een gevolg: daar waar de Amerikaan voor safety-first kiest, stijgt op dergelijke dagen het percentage Nederlanders  aanwezig op kantoor. 

 

De Nederlandse eigenzinnigheid is nog niet verdwenen.